Conflictbemiddeling
Waar mensen samenleven en samenwerken is de kans dat hun onderlinge verschillen leiden tot geschillen (misverstanden, conflicten) nooit ver weg. Verschil kan angst inboezemen en onveiligheid creëren (Klopt mijn overtuiging dan niet? Hoe kan iemand dat belangrijk vinden? Doe ik het dan niet goed? …). We reageren vaak op verschil via een V-patroon:
Vechten (in tegenaanval gaan, het verschil laten uitmonden in een geschil waarbij de kwestie wordt wie wint), vluchten (letterlijk weggaan of figuurlijk in zijn schelp kruipen), verdedigen (van eigen opvattingen en overtuigingen, van eigen waarden en belangen…) zijn overlevingspatronen die we erfden van onze verre voorouders (lees: de oermens). Helaas denken wij dat we deze oerreacties steeds moeten inzetten of zijn ze er, gewoon, spontaan, als ‘oerkracht’…
Deze oerreacties leiden tot vervreemding. We vervreemden van de ander omdat hij zo van ons verschilt. We beschouwen ons eigen gedrag met zijn onderliggende overtuigingen, waarden en normen als normaal en alles wat daarvan afwijkt als ab-normaal (van de normen afwijkend). We hanteren hierbij dus onze eigen normen als maatstaf en vergeten dat de ander eigen normen heeft, die hij eveneens als normaal beschouwt en dus als maatstaf hanteert.
Nochtans kan het ook via een ander V-patroon waarbij Veiligheid, Vertrouwen, Veerkracht (voldoende zelfvertrouwen) en Verbinding centraal staan. Door het verschil als boeiende leerervaring te beschouwen, door het te laten binnenkomen (zich in-leven) en zich ermee te verbinden kunnen eigen opvattingen en normen verrijkt worden. Dan leren we van de ander. Mogelijks leren we zelfs het meest over onszelf door ons in verbinding te stellen met anderen…
Vandaag de dag wint conflictbemiddeling aan belang versus strijd via gerechtelijke weg. Ook in conflictbemiddeling staat verbinding en begrip voor verschillen centraal. Immers, de meerwaarde ligt in de aanvaarding van de oplossing door beide partijen. De uitspraak wordt niet van boven opgelegd (zoals gebeurt bij ‘uitbesteding’ aan rechters en advocaten), maar het akkoord ontstaat tussen partijen. Als elke partij zich achter de door hen zelf bereikte oplossing kan scharen, dan is er een win/win situatie (in tegenstelling tot de win/verlies situatie die bekomen wordt langs gerechtelijke weg).
Itineris is co-creator van Pasas, een netwerk van erkende bemiddelaars in Vlaanderen. Wanneer de conflicten hoog oplopen, kunnen we schakelen naar de bemiddelaarsrol. Indien deze in conflict komt met onze andere rollen in de organisatie, beroepen we ons op onze collega-bemiddelaars uit het netwerk. Dit heeft soms het voordeel dat de bemiddelaar met de conflicterende individuen aan de slag gaat, terwijl de procesbegeleider de ingeslagen weg voortzet.